Monako’da aile ofisi
Monako zaten çok uzun süredir aşırı varlıklı ailelere ev sahipliği yaptığından, zaman içerisinde hatırı sayılır miktarda aile ofisine de ev sahipliği yapar oldu. Monako hükûmeti bu gelişmeye çoklu aile ofisleri için düzenleyici bir çerçeve belirleyerek cevap verdi ve tekli aile ofislerinin kurulmasını da aktif şekilde desteklemeye başladı.
Monako, kısa bir tanıtım
Monako, Vatican City’nin ardından dünyanın ikinci en küçük ülkesidir. 2 kilometrekareden sadece biraz büyüktür ve 40.000’den az insan yaşamaktadır.
Prenslik uzun zamandır Grimaldi ailesi tarafından yönetilmektedir. Majesteleri Monako Prensi II. Albert, Monako’nun şu anki hükümdarıdır. Prens devletin başıdır. Monako meşrutiyetle yönetilse de, Grimaldi ailesi hâlâ ciddi ölçüde söz sahibidir.
Akdeniz kıyısındaki muhteşem konumuyla Monako, çok iyi bir iklime sahiptir ve her yıl güvenlik, istikrar ve çekici vergi koşulları bulmak amacıyla Monako’ya yerleşen yeni ve varlıklı sakinlerini kendine çekmeye devam etmektedir. Monako’da bir tekli aile ofisi kurmak bir ailenin yerleşme stratejisinin bir parçası olabilir.
Monako’nun (finansal) altyapısı
Monako’daki resmî dil Fransızcadır, ancak Monako’da yaşayan 100’den fazla farklı millet olduğundan İngilizce, İtalyanca ve diğer diller de yaygın şekilde konuşulur. Yüksek teknoloji endüstrisi, turizm (kumar dâhil), finans hizmetleri ve lüks mallar, Monako’nun başlıca ekonomik faaliyet alanlarıdır. Monako’da hatırı sayılır sayıda (uluslararası) özel banka vardır ve ülkede kurulan tekli aile ofislerinin sayısı da giderek artmaktadır.
❝ Monako’da bir tekli aile ofisi kurmak, Monako’ya yerleşmekle rahatça birleştirilebilir ❞
Monako, Fransa’ya güçlü şekilde bağlıdır, ancak onun bir parçası değildir. Fransa ile arasında geniş çerçevede yakın iş birliği ve bağlantılar vardır. Örneğin Monako’nun Fransa ile gümrük birliği vardır ve savunması konusunda da Fransa’ya bağımlıdır. Monako’nun bankacılık endüstrisinin ihtiyatlı ve düzenleyici gözetimi Fransız mali gözetim otoritelerince yapılmaktadır*.
Monako Avrupa Birliği’nin bir üyesi olmasa da resmî para birimi Euro’dur ve Fransa aracılığıyla Schengen bölgesinin bir parçasıdır. Monako’ya en yakın havaalanı, yaklaşık 30 kilometre uzaklıktaki uluslararası Nice Havaalanı’dır.
Monako kişisel gelir vergisi (gelir ve sermaye kazançları tamamen muaftır) veya varlık vergisi uygulamaz Sadece Monako’ya taşınan Fransız vatandaşları bu avantajdan faydalanamaz (buradan daha fazlasını okuyun). Monako, sadece, gelirlerinin en az %25’i doğrudan ya da dolaylı olarak Monako dışından geldiği takdirde, Monako’da gerçekleşen endüstriyel ve ticari faaliyetler üzerinden kurumlar vergisi alır ve tescilli marka ve telif hakkı gibi varlıklara yönelik lisanslama faaliyetlerine de kurumlar vergisi uygular. Bu da uygulamada tekli aile ofislerinin hizmetlerini kurumlar vergisinden muaf şekilde yürütebilecekleri anlamına gelir.**
Uzun zaman önce Monako ve Fransa bir gümrük birliği kurdular ve Monako sadece ufak değişiklikler yaparak Fransa Katma Değer Vergisini (KDV) benimsedi. Katma değer vergisi %20 oranında alınır**.
Aile ofislerinin Monako’da personel çalıştırması nispeten kolaydır. Monako’daki daireler oldukça pahalı olduğundan, bu ifade bahsi geçen personelin illaki Monako’da yaşayacağı anlamına gelmez. Monako’da çok yüksek istihdam masraflarıyla karşılaşılacağı düşünülebilir, ancak Fransa ve İtalya’ya yakınlığından dolayı uygun maliyetli çalışanlar da mevcuttur. Her gün binlerce çalışan Fransa ya da yakındaki İtalya’dan sınırı geçerek Monako’daki işlerine gitmektedirler. Fransa’nın aksine, Monako’daki istihdam yasaları son derece esnektir, dolayısıyla aile ofisi ekibiniz kolayca genişletilip daraltılabilir. Ayrıca ofis alanı da uygun bir fiyata kiralanabilir.
Monako güçlü ve bağımsız bir hukuk sistemine sahiptir. Cezai konularda cezai takibat ve soruşturma birbirinden ayrıdır, iki aşamalı Mahkeme yapısı ve temyize gidilebilecek makamlar vardır. Monako 2007 yılında “Trust’ların Tanınmasına Dair Lahey Sözleşmesini” kabul etmiştir ve Sözleşme 2008 yılında yürürlüğe girmiştir. Bunun sonucunda Monako’daki aile ofisiniz herhangi bir belirsizlik olmaksızın ailenizin trust yapılarına müdâhil olabilir.
*Kaynak: Monako hükûmeti.
**Kaynak: Uluslararası Mali Belgelendirme Bürosu. Son güncelleme: Nisan 2020.
Monako’nun aile ofisi lisansları ve teklifleri
2016’da Monako otoriteleri aile ofislerine yönelik düzenlemeleri yürürlüğe koydu. O zaman kadar aile ofisi sektörü düzenlenmiyordu. Monako otoriteleri bu düzenlemeleri uygularken tekli aile ofislerini düzenlemeden muaf tutmaya karar verdiler ve mevzuatta çoklu aile ofislerine odaklandılar. Bu da tekli aile ofisinizi Monako’da herhangi bir lisans almadan (ve lisans başvurusu gerekmeden) kurabileceğiniz anlamına geliyor (daha fazlasını aşağıdan okuyun).
Çoklu aile ofisi lisansı
Monako’da iki tür çoklu aile ofisi lisansı bulunur: biri servet planlaması hizmetleri ve servet koordinasyonu sunmanızı sağlarken (varlık yönetimi), diğeriyse finansal işlemler için talimat vermek de dâhil olmak üzere müşterilerin finansal girişimlerini koordine etmenizi de sağlar. Lakin iki lisans da bağımsız bir varlık yöneticisi olarak faaliyet göstermenizi sağlamaz. Diğer bir deyişle Monako’daki bir çoklu aile ofisinin yatırım tavsiyesinde bulunma ve finansal işlemleri yürütme yetkisi yoktur. Bunun sonucunda Monako bankalarının ve varlık yöneticilerinin Monako’da aile ofisi hizmeti sunmaları mümkün değildir.
Monako’da bulunan bir çoklu aile ofisi müşterilerinin çıkarlarını korumakla görevlidir, bu yüzden de sadece izleme, kontrol ve koordinasyon görevlerini üstlenebilir. Monako’daki bir çoklu aile ofisinin, temsil ettiği müşteriler dışında herhangi birinden finansal bir karşılık alma hakkı yoktur. Çoklu aile ofisi faaliyetlerini kapsayan uygun bir sigortaya sahip olmalıdır ve profesyonel gizlilik içerisinde hareket etmelidir.
Monako’da bir çoklu aile ofisi kurmak ve işletmek istediğinizde yönetimsel yetki başvurusunda bulunmalı ya da finansal işlemler için talimat verme durumu söz konusuysa Monako’daki finansal düzenleyici olan Commission de Contrôle des Activités Financières’e (CCAF) lisans başvurusunda bulunmalısınız. Gerekli yetkilendirme olmaksızın Monako’da çoklu aile ofisi hizmeti sunamazsınız. Ayrıca bu tür bir lisansınız olmadan iş faaliyetiniz için “çoklu aile ofisi” veya “MFO” terimini de kullanamazsınız.
Kaynak: Loi n° 1.439 du 2 décembre 2016 portant création de l’activité de multi family office..
Tekli aile ofisi aktiviteleri
Monako’da başlatılan bir faaliyetin hükûmet tarafından onaylanması gerekmektedir. Aynı durum tekli aile ofisleri için de geçerlidir, ancak Monako’daki tekli aile ofisleri başka bir bağlamda düzenlemeye tabi değildir. İlginç olan, bu düzenleme istisnasının sadece Monako’daki çoklu aile ofislerine yönelik kanunda yer alıyor olmasıdır. Bununla birlikte, Monako hükûmetinin tekli aile ofislerine son derece olumlu yaklaştığı belirtilmelidir.
Kanunda net bir “aile” tanımı olmasa da ortak bir atadan gelen ve aralarında kan bağı bulunan aile üyeleri ve bunların eşlerini kapsadığı şeklinde yorumlanır.
Tekli aile ofislerine yönelik düzenleme olmayışı Monako’daki aile ofislerini şekillendiren aileler için geniş bir esneklik sunmaktadır. Yüksek profilli pek çok milyarder aile, çoktan Monako’daki aile ofislerini açmıştır. Tekli aile ofisleri için bir lisanslama yükümlülüğü olmadığından Monako’daki tekli aile ofislerinin toplam sayısı bilinmemektedir.
Monako’da herhangi bir kişisel gelir vergisi uygulanmadığından, aileler Monako’daki tekli aile ofislerinin kurulumunu ailenin Monako’ya yerleşmesi ile rahatça birleştirebilmektedirler. Monako’ya yerleşen ancak hâlihazırda bir aile ofisi bulunan bazı aileler Monako’da ikinci bir (yönetimsel) aile ofisi kurmayı ve esas aile ofislerini ülke dışında tutmayı tercih edebilmektedirler.
Monako için aile ofisi yapıları
Monako’da bir çoklu aile ofisi kurmaya niyetlendiğinizde bir Société Anonyme Monégasque (Monako’daki belirli bir kurumsal yapı) kurmanız gerekecektir.
Çoğu durumda, Monako’daki bir tekli aile ofisi için kullanılmak üzere tercih edilen kurumsal yapı bir Société Civile Particulière (SCP) veya bir Société Anonyme Monégasque (SAM) olmaktadır. Bu iki kurumsal yapı arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Bunlardan birini kurma sürecinde Monako’daki yerel bir hukuk firmasının desteğinden ve kılavuzluğundan yararlanmak bu yüzden önemlidir.
Genel olarak bu iki şirket türüne dair aşağıdakiler söylenebilir. Seçtiğiniz yapıya bağlı olarak, aile ofisinizi kurmanız birkaç hafta ile birkaç ay arasında zaman alabilir. SCP varsayılan olarak kamu yararı hedefiyle kurulurken, SAM ise ticari hedef ya da kamu yararı hedefi taşıyabilir.
Monako’daki kamu yararı hedefine sahip şirketler kurumsal gelir vergisi ödemezler. Kamu yararı hedefine sahip yapılar KDV’ye de tabi tutulmazlar. SAM yapısındaki tekli aile ofisinizin ticari bir hedefi olduğunda KDV’ye tabi hâle gelir. Bununla birlikte kurumsal vergi mükellefi de olur. Normalde tekli aile ofisleri kâr amacı gütmediğinden, ödenecek kurumlar vergisi maliyet artı yöntemiyle hesaplanabilir.
Yapılan tercihin hukuki yapısına bağlı olarak, Monako’daki bir tekli aile ofisi aile varlıklarını doğrudan kendi içinde barındırabilir; işletme varlıkları ve özel servet araçları gibi dayanak varlıkları barındırabilir ya da sadece tröstler gibi bağımsız varlıkları izleyip kontrol edebilir; yurt dışı ve Monako içindeki yabancı gayrimenkul ve banka varlıklarını yönetebilir. Tekli aile ofisi kurmak konusunda dikkate almanız gerekenlere dair daha fazlasını ilgili sayfamızda bulabilirsiniz.